Γράφει ο Κώστας Δούκας Δημοσιογράφος, Μέλος της ΕΣΗΕΑ, Βραβείο Ιδρ. Μπότση.
Ἡ ναυτιλία εἶχε ξεκαθαρίσει τήν θέση της λίγες ἡμέρες πρό τοῦ BREXIT διά του προέδρου της κ. Θ. Βενιάμη, ὁ ὁποῖος στά Ποσειδώνια ξεκαθάρισε σέ συνέντευξη τύπου ὃτι τό ἀποτέλεσμα τοῦ δημοψηφίσματος στήν Βρεταννία δέν ἀφορᾶ τούς Ἓλληνες ἐφοπλιστές. Ἡ ναυτιλία τῶν Ἑλλήνων ἒχει ἀπό καιρό τώρα ἰσχνή παρουσία στό Λονδίνο. Το City ἦταν κάποτε ὁ έπιχειρηματικός βιότοπος τῶν Ἑλλήνων shipbrokers (ὂχι ἐφοπλιστῶν, γιά λόγους εὐνοήτους). Τώρα ἡ ναυτιλία ἒχει βρεῖ τίς δικές της διεξόδους γιά τήν ἂσκηση τῆς ναυτιλιακῆς ἐπιχειρήσεως.
Τό βρεταννικό BREXIT ἂρχισε ὃταν ἡ βασίλισσα Ἐλισσάβετ ἒδωσε στίς 27 Μαΐου 2015 τό πράσινο φῶς γιά τό δημοψήφισμα. Οἱ Ἂγγλοι δέν ἀπατήθηκαν. Ἢξεραν ὃτι ἡ Γερμανία μετά τόν Β´παγκόσμιο πόλεμο κατόρθωσε νά θέσει ὑπό τόν ἒλεγχό της τούς βασικότερους μηχανισμούς της ΕΕ, χρησιμοποιῶντας τήν γραφειοκρατία, καί χωρίς πόλεμο, νά ἡγηθεῖ
τῆς ΕΕ, μέ φαινομενικό κέντρο τίς Βρυξέλλες καί οὐσιαστικό τήν Γερμανία. Τώρα εἶναι προφανές μετά τό BREXIT, ὃτι ἡ Εὐρώπη ἀποδομεῖται. Ὃλα δείχνουν, μετά τό πρῶτο σόκ, ὃτι θά λειτουργήση μιά γερμανική ζώνη μέ τό ευρώ ἢ τό μάρκο καί μιά ἂλλη ζώνη μέ ἂλλο
νομισματικό σύστημα. Οἱ Ἀγγλοσάξονες ἒχουν ἢδη δημιουργήσει τό νέο δικό τους εὐρωπαϊκό ἰσχυρό πόλο, τήν Πολωνία. Θά μποροῦσε ὁ δεύτερος καλός πόλος νά ἦταν ἡ Ἑλλάδα λόγω γεωγραφίας. Ἀς φέρουμε μονάχα στό μυαλό μας τό χαρτάκι μέ τό 10% πού γλύστρησε ὁ Τσώρτσιλ στόν Στάλιν στήν διάσκεψη τῆς Μάλτας, ὃταν οἱ Μεγάλοι μοίραζαν τόν κόσμο μετά τήν ἦττα του φασισμοῦ. Ἀλλά στήν Ἑλλάδα σήμερα δέν ὑπάρχει, δυστυχῶς, θέση γιά εὐρωσκεπτικισμό. Ἡ ταχυδρομική ἃμαξα καλπάζει ἀκάθεκτα πρός Βερολίνο καί Μπούντεσμπανκ. Οἱ ἐξελίξεις ὃμως θά εἶναι ραγδαῖες ἀπό ἐδῶ καί μπρός καί θά πρέπει νά ἀναμείνομε.
Σέ ὃ,τι ἀφορᾶ τήν ναυτιλία πού μᾶς ἐνδιαφέρει, αὐτή ἡ εὐέλικτη καί πλουτοπαραγωγός ἐπιχείρηση, εἶχε ἀνέκαθεν ἀνθρώπους μέ open mind καί plan B. Τά ὃσα ἀπεκάλυψε ὁ πρόεδρος τῆς ΕΕΕ στήν συν έντευξή του στά Ποσειδώνια, ἦσαν ὂχι μόνον ἐνδιαφέροντα, ἀλλά καί συγκλονιστικά, ὃσον ἀφορᾶ τήν στάση τῆς Γερμανίας ἒναντι τῆς ἑλληνικῆς ναυτιλίας. Οὒτε
λίγο οὒτε πολύ –γιά ὃσους κατάλαβαν- οἱ Εὐρωπαῖοι ἂσπονδοι φίλοι μας, καί κυρίως οἱ Γερμανοί καί οἱ Ὁλλανδοί, ἒχουν βρεῖ τρόπους νά χρηματοδοτοῦν διά φοροαπαλλαγῶν τούς ἐφοπλιστές τους κατά τρόπο ἀθέμιτο, καί ἀπό τήν ἂλλη, κυρίως οἱ Γερμανοί, ἒρχονται νά
κατηγορήσουν τήν Ἑλλάδα ὃτι…φοροαπαλλάσσει τούς ἐφοπλιστές της κάνοντάς τους ἀνταγωνιστικότερους.
Ἀλλά ἒχομε πολλές φορές ἐπισημάνει ἀπό τίς στῆλες αὐτές, ὃτι ἐφ᾽ ὃσον οἱ Γερμανοί νομίζουν ὃτι τό ἑλληνικό νηολόγιο εἶναι «φθηνό» καί «εὐκαιριακό», δέν ἒχουν παρά νά ἐγγράψουν στό ἑλληνικό νηολόγιο τά πλοῖα τους, ὣστε νά ἐπωφεληθοῦν καί αὐτοί ἀπό τά χαμηλά κόστη ἐκμετάλλευσης τῶν πλοίων. Δέν τό πράττουν ὃμως, γιατί ξέρουν ποιά
εἶναι ἡ ἀλήθεια. Νομίζουν ὃτι οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές εἶναι χαχόλοι, ὃπως θεωροῦν καί τόν Ἑλληνικό λαό, καί ὑποχείρια τοῦ Σόϊμπλε καί ὃτι μποροῦν νά ἐκβιάζουν τούς πάντες καί τά πάντα.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὃτι οἱ Γερμανοί, πού ἒχουν γίνει οἱ ἐπικυρίαρχοι τῶν Εὐρωπαϊκῶν λαῶν καί ὂχι μόνο, ποτέ δέν μπόρεσαν νά χωνέψουν τήν παγκόσμια πρωτοπορία τῆς Ἑλληνικῆς ναυτιλίας καί προσπαθοῦν μέ κάθε τρόπο νά μειώσουν τήν ἐμβέλειά της.
Ἀλλά οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές δέν ἒγιναν τυχαίως μεγάλοι. Εἶναι ἂριστοι «θηρευτές», πού κινοῦνται πάντα νικηφόρα μέσα στήν «οἰκονομική ζούγκλα» τοῦ πλανήτη, ξέροντας νά περιμένουν τίς εὐκαιρίες, νά καιροφυλακτοῦν καί, μέ τήν εὐελιξία τους, νά ἀποκομίζουν κέρδη.
Τήν αὐστηρή αὐτή προειδοποίηση ἀπηύθυνε ὁ κ. Βενιάμης πρός τά ἑλληνικά καί τά διεθνῆ media μέ τρόπο πού δέν ἐπιδέχεται ἀμφισβήτηση καί μέ φρασεολογία ξεκάθαρη:
«Ἐμεῖς δέν θά γίνουμε ρουφιάνοι, εἶπε χαρακτηριστικά, γιά τά ἂλλα θεσμικά πλαίσια πού διέπουν τίς εὐρωπαϊκές ναυτιλίες, τά ὁποῖα καλύπτονται πίσω ἀπό δαιδαλώδεις νόμους καί νομικά κόλπα. Θεωρῶ ὃτι ἡ συζήτηση πρέπει νά γίνει στό ἐπίπεδο πού εἲμαστε. Ἐμεῖς θά εἲμαστε ἀπολύτως θετικοί γιά νά δοθεῖ τέλος σ᾽ αὐτό τό σφάλμα. Ἀλλά καλοπροαίρετα θά εἲμαστε κι ἐμεῖς ἐκεῖ (στίς διαπραγματεύσεις) γιά νά κλείσει αὐτό τό θέμα, ὃπως ἒκλεισε καί μέ τήν Κύπρο, πού μπῆκε πολύ ἀργότερα σάν ναυτιλία στό θεσμικό πλαίσιο, κι ὃπως ἒκλεισε γιά τήν Ὁλλανδία, τήν Γερμανία κλπ. Ἀλλοιῶς, προειδοποίησε ὁ κ. Βενιάμης, θά
ἀνοίξουμε τό κουτί τῆς Πανδώρας».
Εἲμαστε σέ θέση νά γνωρίζουμε ὃτι ἡ ἡγεσία τῆς ΠΝΟ σ᾽ αὐτό τό θέμα, βρίσκεται ἐκθύμως στό πλευρό τῶν Ἑλλήνων ἐφοπλιστῶν. Ὃμως ἡ ΠΝΟ δέν εἶναι διατεθειμένη νά ὑποκύψει καί στήν πάγια ἐπιδίωξη τῶν ἐφοπλιστῶν νά μειώσει περαιτέρω τό μισθολόγιο τῶν κατωτέρων ἑλληνικῶν πληρωμάτων -ὂχι τῶν άξιωματικῶν- ἐξισώνοντάς το μέ τό μισθολόγιο τῶν
Φιλιππινέζων.
Μολονότι ὁ κ. Βενιάμης κράτησε σαφεῖς ἀποστάσεις ἀπό τήν θρασεία ἀξίωση καί τίς θέσεις τοῦ Συνδέσμου Ἑλληνικῶν Βιομηχανιῶν, πού ζήτησε τήν πλήρη ἐφαρμογή τῶν μνημονιακῶν μισθολογικῶν μειώσεων στήν ξηρά, ὡστόσο δέν ἒκρυψε τήν ἀνησυχία του γιά τήν μείωση τῆς προσφορᾶς τῶν Ἑλλήνων ναυτικῶν καί, ἐπικαλούμενος τήν ἀνάγκη νά ξαναγυρίσει ἡ ναυτοσύνη στήν Ἑλλάδα, εἶπε ὃτι «μέ την κυβέρνηση ἒχομε προχωρήσει στόν διάλογο. Στήν οὐσία ἡ κυβέρνηση δέν διαφωνεῖ. Πρέπει νά συμφωνήσει καί ἡ ΠΝΟ. Πρέπει νά βροῦμε τρόπους νά ξαναφέρουμε τήν ναυτοσύνη στήν Ἑλλάδα. Νά φέρουμε πίσω τούς νέους στά βαπόρια. Νά ἒχουμε δεξαμενή ναυτικῶν, γιά νά χρησιμοποιοῦμε Ἓλληνες ναυτικούς σέ
ἀνταγωνιστικά μισθολόγια».
Ἀλλά στά ἀνταγωνιστικά μισθολόγια κατωτέρων πληρωμάτων ἡ ΠΝΟ δέν πρόκειται νά συναινέσει. Ποῦ ὃμως συμφωνεῖ ἡ ΠΝΟ; Στέκεται ἀναφανδόν δίπλα στόν Ἓλληνα έφοπλιστή, ὃσον ἀφορᾶ ὃλες τίς κινήσεις πού γίνονται γιά νά μειωθεῖ τό ἐργατικό κόστος λόγω εἰσβολῆς τῆς νέας τεχνολογίας στά πλοῖα. Ἒχει συσταθεῖ εἰδική ἐπιτροπή γιά τό πόσο μπορεῖ νά μειωθεῖ τό ἐργατικό κόστος στά πλοῖα. Γνωρίζει ὃτι ἡ Ὁλλανδία καί ἡ Γερμανία ἒχουν εὐνοήσει ποικιλοτρόπως τούς ἐφοπλιστές τους, ὣστε νά περιορίσουν σημαντικά τό κόστος ἐκμετάλλευσης τῶν στόλων τους. Καί γνωρίζει ἀκόμη -ὂχι φυσικά τό ΚΚΕ, πού βλέπει παντοῦ ἐφοπλιστές βαμπίρ νά πίνουν τό αἷμα τῶν ναυτικῶν- ὃτι ἡ ἑλληνική κυβέρνηση, πού ὃταν ἦταν στήν ἀριστερή πλευρά ὡς ἀντιπολίτευση, ἒσουρνε τά ἐξ ἁμάξης στούς ἐφοπλιστές, ἐνῶ τώρα τά βρίσκει στόν διάλογο- δέν ἒχει βοηθήσει καθόλου τούς Ἓλληνες ἐφοπλιστές στό φορολογικό καί στήν ἀνταγωνιστικότητα, ὃπως ἒχουν κάνει οἱ Γερμανοί, οἱ Ὁλλανδοί, οἱ
Ἱσπανοί κ.ἂ.
Ὃμως ἡ ΠΝΟ δέν εἶναι διατεθειμένη νά δεχθεῖ ἰσοπέδωση μισθῶν Ἑλλήνων καί Φιλιππινέζων ναυτικῶν, μέ τίς ἀνοχές πού προσφέρουν τά μνημόνια, διότι ὁ Ἓλληνας ναυτικός δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ μέ τόν Φιλιππινέζο καί, κυρίως, διαθέτει τό συγκριτικό πλεονέκτημα τοῦ φιλοτίμου, πού δέν τοῦ ἐπιτρέπει νά παρατήσει μισοτελειωμένη τήν δουλειά του, ὃπως τήν
παρατάει σύξυλη ὁ Φιλιππινέζος μόλις συμπληρωθεῖ τό ὀκτάωρό του. Ὁ Ἓλληνας ἐργάζεται καί μισή καί μία ὣρα παραπάνω, χωρίς πρόσθετη
ἀμοιβή.
Νά σημειώσουμε ὃτι ὁ μέσος μισθός τοῦ ναύτη εἶναι μόλις 1500 δολάρια. Βεβαίως ἡ ναυτιλία σήμερα διέρχεται κρίση, καί κυρίως ἡ ναυτιλία ξηροῦ φορτίου, ἀλλά οἱ κρίσεις εἶναι κυκλικές. Ἒρχονται καί παρέρχονται. Οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές, οἱ ὁποῖοι ἀξιέπαινα διεχώρησαν τήν θέση τους ἀπό τόν ΣΕΒ, δέν θά ἒπρεπε νά υἱοθετήσουν τόν δημιουργηθέντα ἀπό τήν μνημονιακή πολιτική τόν κοινωνικό αὐτοματισμό, πού ὠθεῖ τόν καθένα νά
κοιτάζει τήν τσέπη του, ἀδιαφορῶντας γιά τούς ἂλλους. Μία ἂλλη ἐνδιαφέρουσα ἂποψη πού διετύπωσε ὁ κ. Βενιάμης στήν συνέντευξή του στά Ποσειδώνια καί στήν ὁποία ἀναφερθήκαμε στήν ἀρχή, ἦταν ἐκείνη γιά τό βρεταννικό BREXIT. Μερικές ἀκόμη χαρακτηριστικές λεπτομέρειες, πού ἐλέχθησαν λίγα 24ωρα πρίν ἀπό τήν ἐτυμηγορία του Βρεταννικοῦ λαοῦ.
«Τό BREXIT δέν μᾶς ἐνδιαφέρει, εἶπε, οὒτε ἡ πολιτική στάση πού θά τηρήσει ἡ βρεταννική κυβέρνηση ἀπέναντι στήν ναυτιλία. Οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές δέν ἒχουν πλέον ἰδιαίτερη παρουσία στήν Ἀγγλία.» Πράγματι, ἡ αἲγλη του City ἒχει ἀτονίσει πρό πολλοῦ. Ὁ ἑλληνικός ἐφοπλισμός, ἀφοῦ ἐπί δεκαετίες ἐκμεταλλεύθηκε τίς δυνατότητες πού προσέφερε τό Λονδίνο, ἐμφανιζόμενοι νομικά ὂχι ὡς ἐφοπλιστές, ἀλλά ὡς shipbrokers καί ἀφοῦ ἐπανειλημμένα ἀπειλήθηκε μέ φορομπηχτικές πολιτικές γιά resident ἀπό τήν ἐποχή τῆς Θάτσερ μέχρι καί ἀργότερα, ἒχει πλέον ἐλάχιστη παρουσία στό Λονδίνο, μέ τό Κομμίττυ τῶν πάλαι ποτέ Κουλουκουντῆ, τοῦ Λύρα καί τοῦ Χατζηπατέρα νά παίζει πλέον διακοσμητικό ρόλο, ἀφοῦ ἡ διαστημική ἐξέλιξη στίς ἐπικοινωνίες καί οἱ ἀλλαγές τῶν παραδοσιακῶν μεθόδων στήν ἐκμετάλλευση τῶν πλοίων, οἱ φορολογικοί παράδεισοι, οἱ ὑπεράκτιες, οἱ νέοι τύποι πλοίων, ἡ ραγδαία μοναδοποίηση τῶν φορτίων, οἱ τεράστιες ἐπενδυτικές δυνατότητες τῶν ἐφοπλιστῶν ἐκτός θαλάσσης, οἱ νέοι πολιτικο-οικονομικοί συσχετισμοί δυνάμεων στόν πλανήτη κλπ, ἒχουν συμβάλλει στήν ἐγκατάλειψη τοῦ Λονδίνου, ὃπου παραμένουν οἱ λίγοι ἀκόμη ρομαντικοί τῆς παλαιοτέρας γενεᾶς καί οἱ γόνοι τους.
Ὃταν ἀκόμη καί ἡ βασίλισσα τῆς Ἀγγλίας, τά 90 χρόνια τῆς ὁποίας ἑορτάσθηκαν μέ τόσο ἐντυπωσιακές καί δαπανηρές ἐκδηλώσεις, τάχθηκε δημοσίως ὑπέρ τοῦ BREXIT, ἀντιλαμβάνεται κανείς ὃτι ἡ γηραιά Ἀλβυών ἒχει ἐπιλέξει μέ τό ἱστορικό δημοψήφισμα τῆς 23ης Ἰουνίου 2016 νά προχωρήσει μόνη στόν πλανήτη, ἀναπολῶντας ἐκεῖνο τό «Ροῦλε Μπριτάνια». Καί εἶναι εὒκολα ἀντιληπτό ὃτι οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές ἀδιαφοροῦν γιά τό ποιές θά εἶναι οἱ συνέπειες ἐξ αἰτίας μιᾶς ναυτιλιακῆς πολιτικῆς τῆς Ἀγγλίας, ὃταν τά κέντρα λήψεως ἀποφάσεων ἒχουν πρό πολλοῦ μεταφερθεῖ ἀλλοῦ.
Ἡ Ἀγγλία ἀποφάσισε νά πορευθεῖ μόνη της στόν πλανήτη, κρατῶντας τήν οίκονομική της ἀνεξαρτησία καί ὂχι μόνο. Ἲσως ὁ πείσμων λαός της ἀντελήφθη ὃτι ἡ νέα τάξη πραγμάτων προχωρεῖ ταχύτατα σέ ἓνα παγκόσμιο ὑπερκράτος μέ πυρῆνα τήν ΕΕ καί τήν ἐνσωμάτωση τῶν ΗΠΑ. Τό ἲδιο ἰδανικό εἶχε καί ο Χίτλερ καί εἰδικότερα ὁ ὑπουργός του ἐπί τῶν οἰκονομικῶν Φούνκ, ὁ ὁποῖος εἶχε εἰσηγηθεῖ στόν φύρερ τήν δημιουργία Κοινῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἓνωσης γιά τήν κατάκτηση τῶν λαῶν χωρίς πόλεμο. Τό σχέδιο ὃμως δέν τελεσφόρησε. Ἲσως ὁ βρεταννικός λαός (μέ τήν βασίλισσά του), ἀντελήφθησαν πιά ὃτι θά ἒπρεπε, παραμένοντας στήν ΕΕ, πού ἀξιώνει παράδοση ἐθνικοτήτων, θρησκειῶν, ἠθῶν καί παραδόσεων γιά νά μποῦν στό ὑπερσύμπαν τῆς παγκοσμιοποίησης «γιά τό καλό ὃλων μας», ὑπακούοντας στίς ἐπιταγές τοῦ…Ραϊχσφύρερ Σόϊμπλε, δέν εἶναι πιά ἀνεκτό γιά τό Λονδίνο. Οἱ ἐξελίξεις πού θά ἀκολουθήσουν, θά εἶναι ραγδαῖες.
Πάντως ἀς μή βιάζονται οἱ Ἓλληνες ἐφοπλιστές νά ὑποτιμοῦν τό Λονδίνο, διότι ἲσως ἀπογειωθεῖ μετά τό BREXIT. Πρῶτα πρέπει νά λάβουν σοβαρά ὑπ᾽ ὂψη τους τήν πρόβλεψη τοῦ ἱεροῦ τέρατος της FED Ἂλλαν Γκρίσπαν ὃτι ἡ Εὐρωζώνη καταρρέει καί ὃτι ἡ Ἑλλάδα δέν θά μείνει γιά πολύ καιρό ἀκόμη στό εὐρώ, ἀνεξάρτητα μέ τό τί συμβαίνει σήμερα. Δεύτερον, τό Σίτυ θά ἀναβιώσει καθώς ὃλο τό λεγόμενο <μαῦρο χρῆμα> τῆς
ΕΕ θά συγκεντρωθεῖ στήν Βρεταννία πού θά τό ὑποδεχθεῖ με χαρά, τήν ἲδια στιγμή πού οἱ χῶρες μέλη τῆς ΕΕ θα ζητοῦν ἀποδείξεις ἀκόμη καί γιά τσίχλες καί καραμέλες. Ἀσφαλῶς τό Λονδίνο λόγω χαμηλῆς φορολογίας θά γίνει ὁ ἑταιρικός παράδεισος. Καί ἀς μή ξεχνοῦν ἀκόμη οἱ ἐφοπλιστές μας ὃτι Ἡ Μεγάλη, πλέον, Βρεταννία θά ἐνισχύσει τό κοινοπολιτειακό της μοντέλο, καθώς ἒχει τήν δική της πολυεθνική ὀργάνωση, ἀρχηγός τῆς
ὁποίας εἲναι ἡ ἲδια ἡ Βασίλισσα τῆς Ἀγγλίας Ἐλισσάβετ Β´ καί τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου, πού ἀριθμεῖ 53 χῶρες. Τίς θυμίζουμε: Αὐστραλία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Τζαμάϊκα, Μπαρμπάντος, Νῆσοι Σολομῶντα, Τουβαλού, Ἁγία Λουκία, Ἃγιος Βικέντιος, Γρεναδίνες, Ἀντίγκουα, Μπαρμπούντα, Μπελίζ, Ἃγιος Χριστόφορος, Νέβις, Νότιος Ἀφρική, Πακιστάν, Σρί Λάνκα, Γκάνα, Μαλαισία, Νιγηρία, Κύπρος, Τανζανία, Σιέρα
Λεόνε, Τρινιντάντ, Τομπάγκο, Οὐγκάντα, Κέννυα, Μαλάουι, Μάλτα, Ζάμπια, Γκάμπια, Σιγκαπούρη, Λεσότο, Γουιάνα, Μποτσουάνα, Ναουρού, Σουιζιλάνδη, Μαυρίκιος. Σαμόα, Τόγκα, Φίτζι, Μπαγκλαντές, Σεϋχέλλες, Δομίνικα, Κιριμπάτι, Βανουάτου, Μαλδίβες, Μπρουνέϊ, Ναμίμπια, Καμερούν, Μοζαμβίκη καί Ρουάντα.