Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία συντονισμένη προσπάθεια κυβερνοεπιθέσεων με ευρύτατες διακλαδώσεις.
Διαβάζουμε στον τύπο, «ευρείας κλίμακας κυβερνοεπίθεση εκδηλώθηκε χθες σε δεκάδες χώρες, αρχής γενομένης από τη Ρωσία και την Ουκρανία», «οι χάκερ εξαπέλυσαν την επίθεση χρησιμοποιώντας εργαλεία που κάποτε ανήκαν στην αμερικανική NSA», «στην Ουκρανία, επλήγη το αεροδρόμιο του Κιέβου, αλλά και ο κατεστραμμένος πυρηνικός σταθμός του Τσερνομπίλ», και πολλά άλλα ωραία που δημιουργούν τρόμο.
Με κάποιο μαγικό τρόπο οι χάκερς αποκτούν συνεχώς όλο και περισσότερες πληροφορίες για τα υποψήφια θύματά τους. Αξίζει να σας αναφέρω πως εγώ προσωπικά γίνομαι αποδέκτης κακόβουλων μηνυμάτων με αποστολέα ναυτιλιακές εταιρίες – με τις οποίες ως επί το πλείστον συνεργάζομαι επαγγελματικά – με μηνύματα τόσο αληθοφανή που δείχνουν ότι τα πάντα παρακολουθούνται σε πραγματικό χρόνο. Οι πάντες και τα πάντα ελέγχονται, αναλύονται, τα δεδομένα που χρησιμοποιεί κάποιος σύντομα χρησιμοποιούνται εναντίον του.
Φαίνεται λοιπόν πως οι κυβερνοεπιτιθέμενοι έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν τις επιθέσεις τους. Ποιος λοιπόν μπορεί να αποκλείσει μια συντονισμένη επίθεση σε μερικά χρόνια όταν το αυτόνομο πλοίο θα κάνει τα πρώτα του ταξίδια;
Μα ήδη σήμερα μεταξύ άλλων εταιριών έπεσε θύμα και η Maersk, η οποία έχει μία μακρά ιστορία ενασχόλησης με τον χώρο του internet και όχι επιφανειακά, καθώς η εταιρία στο παρελθόν επένδυσε σοβαρά κεφάλαια στην δημιουργία ενός είδους κοινωνικού δικτύου. Αυτός λοιπόν ο κολοσσός δέχτηκε τόσο σοβαρή επίθεση που αναγκάστηκε να εκδώσει ανακοίνωση ότι σε παγκόσμιο επίπεδο τα συστήματα πληροφορικής της εταιρίας έχουν υποστεί σημαντικότατες βλάβες. Με την ανακοίνωση, η εταιρία επισημαίνει ότι θα κάνουν τα πάντα για την διασφάλιση της ακεραιότητας των υπαλλήλων της, των πελατών της αλλά και του υλικοτεχνικού εξοπλισμού της. Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν υπάρχει κάποια άλλη επίσημη ανακοίνωση για το συγκεκριμένο γεγονός.
Και ερχόμαστε τώρα σε κάτι ακόμα πιο σοβαρό. Σήμερα πλήττονται τα γραφεία. Αύριο τα ΠΛΟΙΑ; Με την ραγδαία ψηφιοποίηση (digital ship) των λειτουργιών ενός πλοίου και την σταδιακή απομάκρυνση του ανθρώπινου παράγοντα (αλήθεια υπάρχει λόγος;) είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι οι Κυβερνοεπιθέσεις στο μέλλον θα αφορούν και στα πλοία.
Οι λόγοι είναι πάρα πολλοί και αναφέρουμε κάποιους ενδεικτικά:
1. Εάν ο λόγος που γίνονται οι Κυβερνοεπιθέσεις είναι τα λύτρα, τότε οι πλοιοκτήτριες εταιρίες είναι από τις πρώτες στην λίστα.
2. Ένας νέος τομέας όπως για παράδειγμα το Αυτόνομο Πλοίο, είναι πάντα ευάλωτος σε επιθέσεις καθώς είναι ιδιαίτερα καινούργιος και πιθανώς να μην έχουν όλα προβλεφθεί.
3. Ο παράγοντας της κατασκοπίας με το Αυτόνομο Πλοίο εισβάλλει αυτόματα και στη Ναυτιλία.
4. Τα προσωπικά δεδομένα παύουν να διασφαλίζονται. Φανταστείτε μία Κυβερνοεπίθεση σε κρουαζιερόπλοιο από αυτά που είναι σαν μικρές πολιτείες και μεταφέρουν κάθε εβδομάδα δεκάδες χιλιάδες ψυχές με όποιες μετέπειτα συνέπειες.
5. Ατυχήματα, ρυπάνσεις, υπέρογκα πρόστιμα για τον πλοιοκτήτη, απώλεια ζωών και περιουσίας, παγκόσμια διαπόμπευση, άρση εμπιστοσύνης στην εταιρία, σταδιακή απώλεια πελατών, είναι κάποιες από τις «παράπλευρες απώλειες» μίας Κυβερνοεπίθεσης σε ένα τεχνολογικό διαμάντι που λέγεται Αυτόνομο πλοίο.
Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε αρκετά στενά τον τρόπο με τον οποίο οι διεθνείς οργανισμοί κυρίως στο όνομα του περιβάλλοντος, δημιουργούν κανονισμούς τους οποίους οι πλοιοκτήτες αποδέχονται “sans voir”. Καλούνται να πληρώνουν διαρκώς υπέρογκα ποσά για νέες τεχνολογίες, την ίδια στιγμή που κάποιοι άλλο θησαυρίζουν μέσα από αυτή την διαδικασία.
Πολύ γρήγορα τα πράγματα προχώρησαν και σήμερα μιλάμε ολοένα και πιο πολύ για το Αυτόνομο πλοίο. Αλήθεια υπάρχει κάποιος οργανισμός που να μπορεί να εγγυηθεί ότι το κρουαζιερόπλοιο που θα έχει μόνο καμαρότους και μάγειρες μπορεί να διαχειριστεί την ίδια του την ύπαρξη σε μία περίπτωση πυρκαγιάς όταν στην ίδια στιγμή τα συστήματα της εταιρίας είναι εκτός λειτουργίας; Απλά φανταστείτε ένα κρουαζιερόπλοιο χωρίς πλήρωμα – έναν ηλεκτρονικό Τιτανικό- να πιάσει φωτιά στην μέση του ωκεανού και η εταιρία να μην μπορεί να επικοινωνήσει με το Αυτόνομο Πλοίο της. Απλά μπορεί κάποιος να φανταστεί το τραγικό αποτέλεσμα απώλειας χιλιάδων ενδεχομένως ανθρώπινων ζωών.
«Το πλοίο είναι ιερό» μου έλεγε κάποτε ένας φίλος του πατέρα μου, ο οποίος εν συνεχεία εξελίχθηκε σε μεγάλο προμηθευτή ναυτιλιακού εξοπλισμού. Το τι εννοεί βέβαια κανείς «ιερό» είναι καθαρά προσωπικό θέμα και έχει ποικίλες ερμηνείες αν αποφασίσεις να πατάς με το ένα πόδι στην στεριά και το άλλο στην θάλασσα.
Θυμάμαι όμως και τον συγχωρεμένο τον νονό μου, τον καπετάν Νίκο Φράγκο που μου έλεγε διαρκώς. «Σπίτι όσο χωρείς…χωράφι όσο θωρείς» δίνοντάς μου να καταλάβω ότι με ένα πλοίο που μπορείς να το διαχειριστείς - μανιτζέβελο που λένε οι καπετάνιοι - μπορείς να αδράξεις όλες τις ευκαιρίες των θαλασσών. Δεν αρκεί όμως μόνο να μπορείς. Θα πρέπει να ξέρεις. Και η γνώση αυτή δεν νομίζω ότι θα μπορέσει ποτέ να εξελιχθεί σε ηλεκτρονική.
Νίκος Κ. Δούκας
