Διαβολικές συμπτώσεις. Το 1929 στην Αμερική ο τότε πρόεδρος Herbert Hoover είχε δηλώσει ελάχιστες εβδομάδες πριν το κραχ…
«Σήμερα στην Αμερική βρισκόμαστε πιο κοντά στο να πετύχουμε την ολοκληρωτική νίκη έναντι της φτώχειας, από κάθε άλλη στιγμή στην ιστορία οποιασδήποτε χώρας».
Την ίδια στιγμή ο μεγάλος Henry Ford μια εβδομάδα πριν απολύσει μαζικά 75,000 εργάτες δήλωσε: «Η κρίση οφείλεται στο ότι ο μέσος άνθρωπος αρνείται να εργαστεί ευσυνείδητα εκτός και αν δεν μπορεί να το αποφύγει. Υπάρχει πολλή δουλειά, αρκεί οι εργάτες να θέλουν να δουλέψουν». Αξίζει να αναφέρουμε ότι έναν περίπου χρόνο πριν, 15.000.000 εργάτες είχαν χάσει την εργασία τους – περίπου το 1/3 του συνολικού δυναμικού της χώρας. Την ίδια στιγμή που τα 2/3 του συνολικού πλούτου της χώρας κατείχε μόλις το 5% του πληθυσμού.
Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η απαξίωση κάθε ιδιωτικής περιουσίας, οι μαζικές απολύσεις, η αυξανόμενη φτώχεια, η αύξηση της παιδικής εργασίας, η άνευ όρων εργασία όταν αυτή ελάμβανε χώρα για έναν μισθό 20 δολαρίων το μήνα και χωρίς καμία ασφάλιση για εργατικά ατυχήματα, το κλείσιμο 5000 τραπεζών, η χρεοκοπία για δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, το 100% κούρεμα των ομολόγων βετεράνων πολέμου που σε μία νύχτα έχασαν όλες τις οικονομίες τους κλπ. Έτσι λοιπόν ετοιμάστηκε πρόγραμμα 100 ημερών που περιελάμβανε συγχώνευση τραπεζών, εξασφάλιση καταθέσεων μέχρι 2,500 δολάρια, πρόγραμμα δημοσιονομικής πολιτικής με μείωση μισθών των δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό αντίστοιχη μείωση του ελλείματος, μεταφορά όλων των αποθεμάτων χρυσού στο Υπουργείο Οικονομικών. Με το δεύτερο NEW DEAL από το 1935 έως το 1938 θεσπίστηκαν επιδόματα πείνας για ηλικιωμένους, οικογένειες με παιδιά και ανέργους. Τα έσοδα για επιδόματα αυτά προέκυψαν από νέους φόρους στις μισθωτές υπηρεσίες. Πολλά σημεία των νόμων κρίθηκαν αντισυνταγματικά. Μετά από 6 χρόνια NEW DEAL η ανεργία εκτινάχτηκε από το 10% στο 19% το 1938. Ο Ρούσβελτ κατηγορούσε τις μεγάλες επιχειρήσεις πως πολεμούσαν το New Deal. Τελικά αποφάσισε την άνοιξη του 1938 να εγκαταλείψει τις προσπάθειες για την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού και να προχωρήσει σε ένα πρόγραμμα δαπανών 5 δισ. δολαρίων για να αυξήσει την αγοραστική δύναμη.
Σχεδόν 85 χρόνια αργότερα η Ελλάδα πιστή στην αντιγραφή και τον Αμερικανικό μιμητισμό, προσπαθεί επί ματαίω να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που επιτακτικά ζητούν οι Θεσμοί της Ευρώπης και της Αμερικής. Ζει επικές στιγμές ανεργίας, φτώχιας, απελπισίας, την ίδια στιγμή που ο πλούτος – τι σύμπτωση – είναι στα χέρια των ολίγων. Το NEW DEAL για την Ελλάδα εφαρμόζεται κάθε φορά στα λόγια εδώ και χρόνια. Με Ζάππεια, επανεκκίνηση της οικονομίας, Θεσσαλονίκες. Στην αρχή υποσχέσεις, ρήξη, κόκκινες γραμμές, κατάργηση φόρων, κοινωνικό κράτος. Στο τέλος μεταρρυθμίσεις, εκποίηση δημόσιας περιουσίας, φορολόγηση μεσαίων στρωμάτων, στραγγαλισμός της οικονομίας, πείνα, πράσινα άλογα, έντιμος συμβιβασμός, Μνημόνια. Μάταια πασχίζουν οι Ελληνικές κυβερνήσεις να φτιάξουν ένα πρόγραμμα δημοσίων δαπανών για την έξοδο από την κρίση. Άλλωστε στην περίπτωση της Αμερικής το πρόβλημα της κρίσης λύθηκε με έναν τρομακτικό τρόπο. Με την έλευση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με αυτό τον τρόπο πήρε μπροστά η οικονομία της χώρας. Ας ευχηθούμε να μην επαναληφθούν όλες οι συμπτώσεις. Ας ελπίσουμε ότι η κρίση στην Ευρώπη δεν θα λυθεί με τα ίδια λάθη και τις ίδιες συνταγές του παρελθόντος. Ας ελπίσουμε τώρα περισσότερο από ποτέ ότι η Ιστορία δεν θα επαναληφθεί μέχρι τέλους.